Kabakulak mikrobu nedir ve nasıl bulaşır?

Kabakulak, tıptaki adıyla "Mumps", bir virüs enfeksiyonu olup, paramyxoviridae ailesine ait bir virüs tarafından meydana getirilmektedir. Bu enfeksiyon, genellikle tükürük bezlerini etkileyerek şişmesine neden olur. Kabakulak virüsü, vücuda girdiğinde, özellikle parotis bezleri olmak üzere tükürük bezlerinde iltihaplanma ve şişlik yapar. Kabakulak, genellikle çocukluk döneminde görülen bir hastalık olmasına rağmen, yetişkinlerde de enfeksiyon oluşturabilir. Hastalık, genellikle hafif seyrederken, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Kabakulak virüsü, enfekte bir kişi ile doğrudan temas yoluyla veya havada asılı kalmış damlacıklar aracılığıyla bulaşır. Bu virüs, enfekte bireylerin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sırasında havaya yayılan damlacıklar ile kolayca yayılabilir. Kabakulak virüsünün bulaşma yolları şu şekildedir:

• Enfekte kişinin tükürüğü ile doğrudan temas
• Hava yoluyla bulaşma (öksürme, hapşırma sırasında yayılan damlacıklar)
• Enfekte yüzeylere temas (virüs, yüzeylerde birkaç saat canlı kalabilir)

Virüs, genellikle enfekte kişinin belirtilerinin ortaya çıkmasından 2-3 gün önce ve hastalığın belirtilerinin ortaya çıkmasından 5 gün sonra diğer bireylere bulaşma riski taşımaktadır.

Kabakulak enfeksiyonu genellikle 2-3 hafta süren bir kuluçka dönemine sahiptir. Belirtiler genellikle hafif başlayabilir ve şu şekilde sıralanabilir:

• Baş ağrısı
• Yüksek ateş
• Kas ve eklem ağrıları
• Yorgunluk
• İştah kaybı
• Tükürük bezlerinde şişlik (en belirgin belirti)

Kabakulak, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilir. Bu komplikasyonlar arasında:

• Orşit (testislerin iltihaplanması)
• Ooforit (yumurtalıkların iltihaplanması)
• Meningit (beyin zarlarının iltihaplanması)
• Sağırlık

Bu komplikasyonlar, özellikle yetişkinlerde kabakulak geçirildiğinde daha sık görülmektedir.

Kabakulak hastalığının önlenmesinde en etkili yöntem aşılamadır. MMR aşısı (kızamık, kabakulak ve kızamıkçık aşısı) çocuklara genellikle 12-15 ay arasında ve 4-6 yaş arasında uygulanır. Aşı, kabakulak virüsüne karşı bağışıklık oluşturarak hastalığın yayılmasını önler.Aşılamanın önemi, sadece bireyleri değil, aynı zamanda toplum sağlığını da korumaktır. Aşı sayesinde kabakulak vakaları önemli ölçüde azalmıştır ve bazı bölgelerde neredeyse yok olmuştur.

Kabakulak, virüs kaynaklı bir enfeksiyon olup, tükürük bezlerinin iltihaplanmasına neden olur. Virüs, enfekte bireylerle doğrudan temas veya hava yoluyla kolayca bulaşabilir. Aşılamanın önemi, hastalığın yayılmasını ve olası komplikasyonlarını önlemek açısından kritik bir rol oynamaktadır. Bu nedenle, bireylerin aşı takvimlerine uymaları ve kabakulak hakkında bilgi sahibi olmaları büyük önem taşımaktadır.

Ekstra Bilgiler:- Kabakulak, ilk defa 1934 yılında tanımlanmıştır.- Aşılar, sadece kabakulak değil, aynı zamanda kızamık ve kızamıkçık gibi diğer bulaşıcı hastalıklara karşı da koruma sağlar.- Kabakulak virüsü, insanlara özgü bir virüstür ve hayvanlar üzerinde etkili değildir.