Kulak ameliyatı, genellikle kulak zarı ve orta kulakta meydana gelen rahatsızlıkların tedavisi için yapılır. Kulak zarı delinmesi ve kronik orta kulak hastalıkları gibi durumlarda uygulanan ve "Timpanoplasti" adı verilen bu ameliyat, genel olarak kulak zarı ve orta kulakta bulunan işitme sisteminin onarılmasını ve orta kulaktaki, kulak arkasındaki mastoid kemik içinde bulunan iltihabın temizlenmesini içerir. Ameliyat, hastalığın boyutlarına göre sadece kulak zarındaki deliğin onarılmasına "Timpanoplasti", mastoid kemik içinde bulunan iltihabın temizlenmesine "Mastoidektomi" adı verilir. Bu ameliyatların kombinasyonuna ise "Timpanomastoidektomi" denir.

Bu ameliyatlar dışında, kulak ameliyatı estetik amaçlı da yapılabilir.

Kulak zarında delik olması ancak önemli bir işitme kaybı bulunmayan, kulağa su kaçmadıkça akıntısı olmayan hastalarda, kulak zarındaki deliğin kapatılmasına yönelik yapılan bu ameliyat, hastanın kulağını banyo sırasında ve yüzme sırasında sudan koruma zorunluluğunu ortadan kaldırarak hayat kalitesini artırmayı ve zamanla oluşabilecek işitme kaybını önlemeyi amaçlar.

Hastanın kulağını sudan korumasına, burun ve sinüs bölgesinde kulak akıntısına neden olabilecek iltihap odağı bulunmamasına rağmen sürekli tekrarlayan kulak akıntıları varsa, hastanın isteği doğrultusunda yaşam kalitesini artırmak ve ileride oluşabilecek işitme kaybı ve iltihaba bağlı ciddi problemlerin önüne geçmek amacıyla zardaki deliğin kapatılması gerekir. Bu ameliyat sırasında hem zardaki deliğin kapatılması hem de sesi ileten küçük orta kulak kemikçiklerindeki problemlere müdahale edilir.

Orta kulak ve mastoid kemikte kemiği eriterek ilerleyen iltihaba "Kolesteatoma" adı verilir. Kolesteatomanın orta kulakta görülmesi halinde mümkün olan en kısa sürede ameliyat ile bu iltihabın temizlenmesi gerekir. Kolesteatomalı hastalarda işitme sisteminin korunması veya onarılması ikinci planda olup, asıl öncelik hastanın yüz felci, iç kulak kaynaklı işitme kaybı ya da kafa içi komplikasyonların (menenjit, beyin apsesi vb.) oluşmasına fırsat vermeden iltihabın temizlenmesidir.

Ameliyat tekniğine karar verilirken, hastanın durumu, deliğin zar üzerindeki yeri, kulak kanalının yapısı, ameliyat sırasında kulak arkasındaki mastoid kemiğe müdahale yapılıp yapılmayacağı, cerrahın ve hastanın tercihleri doğrultusunda karar verilir. Ameliyat sırasında orta kulak ve mastoid kemikte mikroskop altında birbirinden çok farklı cerrahi teknikler uygulanmasına rağmen, hasta ve hasta yakınlarının ameliyata dair görebildikleri ciltteki kesi ile sınırlıdır ve bu konu sıklıkla sorular sorulmaktadır.

Timpanoplasti ameliyatı kulak kanalı içinden, kulak içinden ya da kulak arkasında yapılan kesiler yolu ile gerçekleştirilir. Sadece zarda bulunan ufak bir deliği onarmak için ek bir kesi olmadan kulak kanalı yoluyla ameliyat gerçekleştirilirken, zarın orta ve arka kısmındaki delikler de kulak içinden, zarın ön kısmındaki ve mastoid kemiğe yapılması gereken müdahale durumlarında kulak arkasından kesi yapılarak uygulanan yaklaşım tercih edilmektedir. Bu konuda asıl karar ameliyatı yapacak olan cerrahın tercihidir.

Kulak zarının onarılmasında en sık kullanılan doku, şakak adalesinin kılıfıdır. Bu doku, cerrahi müdahale yapılacak olan yere yakın olduğundan ameliyat sırasında kolayca temin edilebilmektedir. Kulak kanalı önünde bulunan kıkırdağın zarı ya da hazır materyaller (uygun işlemlerden geçirilmiş, steril beyin zarı parçaları gibi materyaller) de kullanılabilmektedir. Son yıllarda, özellikle kulak zarında bulunan büyük deliklerde kulak kanalı önündeki kıkırdaktan elde edilen ince kıkırdak şeritler kullanılarak yapılan onarım (kıkırdak timpanoplasti), hem uygulamanın kolaylığı hem de sonuçların başarısı nedeniyle giderek daha fazla tercih edilmektedir.

İşitmeyi ileten kemikçiklerde bulunan bir hasar nedeniyle sesin iletimini sağlamaya yönelik bir onarımın yapılması gerektiğinde, çeşitli materyallerden yapılmış protezler, kulak kanalı önündeki kıkırdaktan elde edilen parçalar, orta kulak kemikçiklerinin kendisi gibi pek çok farklı malzeme pozisyon ve şekil verilerek kullanılabilmektedir.

Hastalar, genellikle ameliyat oldukları birinci gün pansumanları yapılarak hastaneden taburcu edilirler. Mastoid kemikte müdahale yapılmayan ameliyatlarda, genellikle 10-14 gün sonunda kulak içindeki özel süngerler temizlenmekte ve hastaların kulaklarını sudan korumaları gerekir. Ameliyat sonrasında, ameliyat bölgesinde oluşabilecek enfeksiyon ve reaksiyonları önlemek amacıyla antibiyotik ve kortizon içeren kulak damlaları kullanmaları önerilir. Bu grupta iyileşme süresi yaklaşık olarak 3-4 haftada tamamlanmaktadır. Genel olarak ameliyattan sonraki ilk ay içinde gribal enfeksiyonlardan ve darbelerden korunmak, uçak ile seyahat etmemek gerekir. Bu tür hastalarda ameliyatın teknik ve fonksiyonel başarı oranı, patolojinin boyutuna ve ameliyat öncesi işitme seviyesine bağlı olarak genellikle iyidir.

Ameliyat sırasında mastoid kemiğe müdahale yapılan hastalarda ise, yapılan cerrahinin tipine göre değişen sürelerde pansuman yapılması gerekmektedir. Bu grupta iyileşme süresi diğer kulak ameliyatlarına göre daha uzun sürmektedir. Bu hastalarda gerçekleşen işitme kazancı genellikle diğer gruba göre daha az olmaktadır. Özellikle kolesteatomanın yüz siniri ve iç kulak komşuluğunda yerleşmiş olması durumunda, sinire ve işitmeye zarar vermemek için bu bölgelerde kemik kazınamamakta ve geride hücresel düzeyde hastalık kalabilmektedir. Mastoid kemiğe müdahale edilen hastalarda kolesteatomanın tekrarlama riski yüksek olduğu için ameliyat sonrasında hastanın düzenli aralıklarla kontrol muayeneleri yapılmalıdır. Bu tür hastalarda işitme iletim sisteminin onarılmasına yönelik müdahaleler, kolesteatoma küçük odaklar halinde tekrarladığında ya da 6-12 ay sonra yapılacak ikinci bakış kontrol ameliyatında yapılabilmektedir.

Sonuç olarak, timpanoplasti ameliyatları için her hastaya uyacak standart bir yaklaşım bulunmamaktadır. Ameliyat sırasında kullanılacak cerrahi teknik ve uygulamaların, özellikle kolesteatomalı vakalarda olmak üzere, çoğu zaman hastanın ve hastalığın özellikleri, cerrahi sırasında saptanan faktörler ve cerrahın deneyimi etkilidir.

Görünüm açısından sizi rahatsız eden kulaklar için estetik ameliyat düşünülebilir. Estetik olarak yapılan kulak ameliyatları genellikle kepçe kulak için yapılır. Kepçe kulak için genel olarak yapılan ameliyatlar en fazla bir saat sürer ve lokal anestezi ile gerçekleştirilir. Kepçe kulak ameliyatı, ölümcül risk taşımayan estetik bir ameliyattır.

İp ile yapılan kepçe kulak ameliyatı, kulak kıkırdağının geriye doğru alınması işlemidir. Bu işlemin yapılması sırasında özel estetik ipler kullanılmaktadır. İple yapılan kepçe kulak ameliyatları, lokal anestezi altında gerçekleştirilir. Lokal olarak yapılan bu işlem hissedilir fakat acı duyulmaz.

İp ile yapılan bu ameliyat sonrasında, ameliyat esnasında olduğu gibi ameliyat sonrası da hasta için son derece rahattır. Ameliyat sonrasında hastaya minik bir bandaj çıkarılması yapılabilir. Hastalar genellikle akşamları doktorlarının söyleyecekleri şekilde evde kendileri de yapabilirler. İple yapılan kepçe kulak ameliyatından bir gün sonra hasta normal yaşantısına rahatlıkla dönebilir ve duş alabilir. Bu ameliyat sonrasında bakım da oldukça kolaydır. Kulakları fiziksel etkilerden korumak gerekir. Halı saha veya kulağa zarar verebilecek her türlü etkenden bir müddet uzak durulması gerekir.