Kabakulak nasıl bulaşır ve belirtileri nelerdir?

Kabakulak, viral bir enfeksiyon olup, özellikle parotid bezlerini etkileyen bir hastalıktır. Bu hastalık, mumps virüsü tarafından oluşturulmakta olup, genellikle çocukluk döneminde görülmektedir. Ancak yetişkinlerde de ortaya çıkma riski bulunmaktadır. Kabakulak, aşı sayesinde büyük ölçüde kontrol altına alınmış bir hastalık olmasına rağmen, aşılanmamış bireylerde hala ciddi sağlık sorunlarına yol açabilmektedir.

Kabakulak, enfekte bir kişinin tükürük veya mukus yoluyla yayılmaktadır. Bu bulaşma birkaç farklı yolla gerçekleşebilir:

• Bireyler arasında doğrudan temas: Enfekte bir kişinin öksürmesi, hapşırması veya konuşması sırasında tükürük damlacıkları havaya karışarak, sağlıklı bireylerin solunum yollarına girebilir.
• Kontamine yüzeyler: Kabakulak virüsü, enfekte bireylerin dokunduğu yüzeylerde birkaç saat boyunca canlı kalabilir. Bu yüzeylere dokunan sağlıklı bireyler, ellerini ağızlarına veya burunlarına götürdüklerinde enfekte olma riski taşır.
• Yakın fiziksel temas: Özellikle çocukların oyun oynarken yakın temasta bulunmaları, kabakulak virüsünün yayılmasına neden olabilir.

Kabakulak belirtileri genellikle enfeksiyondan sonra 2-3 hafta içinde ortaya çıkmaktadır. Bu belirtiler şunları içermektedir:

• Şişmiş parotid bezleri: Kabakulak en belirgin belirtisi olan parotid bezlerinin şişmesi, hastalığın en tipik görüntüsüdür. Bu şişlik, genellikle bir tarafla başlar ve daha sonra diğer tarafa yayılabilir.
• Ateş: Enfekte bireylerde hafif ile orta dereceli ateş görülebilir.
• Ağrı: Özellikle şişmiş bezlerin bulunduğu bölgede ağrı ve rahatsızlık hissi yaşanabilir.
• Baş ağrısı: Kabakulak, baş ağrısına neden olabilmektedir. Bu ağrı genellikle hafif ila orta şiddettedir.
• Yorgunluk: Enfekte kişide genel bir yorgunluk ve halsizlik hali görülebilir.
• İştah kaybı: Hastalık sırasında kişilerin iştahında azalma meydana gelebilir.

Kabakulak, bazı durumlarda ciddi komplikasyonlara yol açabilmektedir. Bunlar arasında:

• Orşit: Özellikle ergenlik dönemindeki erkeklerde testislerin iltihaplanması, bu durum ağrıya ve potansiyel kısırlığa neden olabilir.
• Menenjit: Mumps virüsü, menenjit (beyin zarlarının iltihabı) riskini artırabilir.
• Otoimmün hastalıklar: Bazı çalışmalarda kabakulak sonrası otoimmün hastalıkların gelişim riski artabileceği öne sürülmüştür.

Kabakulak, MMR (Kızamık, Kabakulak, Kızamıkçık) aşısı ile önlenebilmektedir. Bu aşının uygulanması, hastalığın yayılmasını büyük ölçüde azaltmıştır. Ayrıca, hijyen kurallarına dikkat etmek, enfekte bireylerden uzak durmak ve kalabalık ortamlardan kaçınmak da kabakulak bulaşma riskini minimize etmektedir.

Kabakulak, viral bir enfeksiyon olup, çeşitli yollarla bulaşabilen ve belirgin belirtilerle seyreden bir hastalıktır. Aşı ile önlenmesi mümkün olsa da, aşısız bireylerde ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle, kabakulak belirtileri görüldüğünde bir sağlık profesyoneline danışmak önemlidir. Unutulmamalıdır ki, hastalığın yayılmasını önlemek için aşının yaptırılması ve hijyen kurallarına uyulması büyük bir önem taşımaktadır.